“Chòm sao chính Ursa là chòm sao đầu tiên mà bạn cần bắt đầu biết bầu trời đầy sao, nếu bạn chưa học cách tìm ra Big Buck, bầu trời đầy sao đối với bạn sẽ luôn luôn là những điểm sáng rải rác.” “Thiên văn học hiện không phải là môn học bắt buộc ở trường và được dạy tùy ý.
Hình. 1 Chòm sao chính Ursa, sơ đồ
Chòm sao chính Ursa là chòm sao lớn nhất ở bán cầu bắc của bầu trời và là khu vực góc lớn thứ ba trong số tất cả các chòm sao của thiên thể (nebosphere), ngoài ra, Ursa Major là tổ tiên của cùng một nhóm các chòm sao 1 . Là một trong những khu vực lớn nhất, Ursa Major trực tiếp có tới 8 chòm sao – đó là Bootes, Dragon, Gi hươu cao cổ, Lynx, Leo nhỏ, Leo, Lông Veronica và Chó săn. Ursa Major là một chòm sao không ngừng nghỉ trên khắp nước Nga (chính xác hơn, asterism chính là không ngừng 2 chòm sao Big Buck, có thể phục vụ như một chiếc đồng hồ bầu trời đêm khổng lồ).
Sao và sơ đồ đường viền của chòm sao Ursa Major
Chòm sao chính Ursa là chòm sao dễ nhìn thấy và dễ nhận biết nhất trên bầu trời phía bắc của chúng ta. Trong chòm sao có tới bảy ngôi sao sáng hơn cường độ thứ ba – đây là Epsilon Ursa Major (ε UMa, 1,76 m) – Người ngoài hành tinh, α UMa – Dubhe, η UMa – Benetnash, ζ UMa – Mizar, β UMa – Merac và Fekda (UMa) với cuộc tranh cãi ψ Ursa Major Tai zun (hình 2).
Hình. 2 Chòm sao Ursa Thiếu tá. Tên của những ngôi sao sáng nhất. Dòng Lilac – asterism Big Buck như một biểu tượng của Bắc Đẩu
Như bạn có thể thấy, trong Hình 2, tên của hơn bảy ngôi sao được hiển thị – không phải là ngôi sao sáng nhất, nhưng quan trọng để xây dựng các sơ đồ chòm sao (Hình 3) sao của Kaffa (Megrets, δ UMa), Muscida (otta UMa), Al Howd (θ UMa) và gợi ý ghép cặp Alula Borealis (ν UMa), Taniya Australis (μ UMa), Talita (Borealis – ι UMa, Australis – κ UMa). Đáng chú ý là các ngôi sao được ghép đôi tạo thành dấu hoa thị “Nhảy Gazelle” đã đến với chúng ta từ các nhà thám hiểm phương đông (Nhảy Gazelle, Đường đua Gazelle, Nhảy ba Gazelle)phác thảo các cạnh xa của chòm sao. Nhảy Asterism Gazelle Bạn có thể xem bằng cách di chuyển con trỏ đến Hình 3. Để xây dựng phiên bản vẽ đường viền sơ đồ của chòm sao Ursa Major, hầu như các ngôi sao giống nhau được sử dụng như trong các sơ đồ truyền thống, nhưng chúng ta có thể hình dung rõ ràng một con gấu Bắc cực trong phác thảo của chúng ta:
Hình. 3 Sơ đồ của chòm sao Ursa Major. Biểu đồ theo các ngôi sao (hình ảnh phác thảo) của một con gấu Bắc cực (Sơ đồ rất thành công của chòm sao này được đề xuất bởi X. Ray. Chính nó đã đóng vai trò là động lực cho những nỗ lực sáng tác các sơ đồ chòm sao của riêng họ).Asterism Big Buck và Jumping Gazelle – di chuột qua JavaScript
Từ thời cổ đại, bất kể truyền thống văn hóa và tôn giáo, trong chòm sao này, người ta đã xác định được bảy ngôi sao sáng gấp trong một bản vẽ sơ đồ của một cái xô, mà bây giờ được gọi là ” asterism thùng lớn“. Dấu hoa thị này chắc chắn xứng đáng có một hình ảnh riêng biệt (Hình 5), vì có một nhóm đặc trưng hơn trong đó để chỉ ra rằng, cần tăng thêm – đó là các ngôi sao nhị phân trực quan Alcor và Mizar, “kỵ sĩ” và “ngựa”, tương ứng. Có một huyền thoại rằng đối với cặp đôi này trong thời cổ đại, họ đã kiểm tra thị lực của họ khi chọn các chiến binh. Tất cả, ngay cả những ngôi sao không sáng chói khi tham gia vào tiểu hành tinh Big Buck đều có tên riêng và được nhận từ các quốc gia khác nhau – đây là một chuỗi các ngôi sao (bắt đầu từ tay cầm và kết thúc bằng muỗng múc). Tất cả các ngôi sao được sử dụng để xây dựng sơ đồ Big Buck đều có khả năng điều hướng. Có thể tìm thấy danh sách hơn 230 Ursa Các ngôi sao chính bằng cách gọi danh sách: NGÔI SAO đáng chú ý và có thể nhìn thấy của chòm sao BIG BEAR.
Hình. 4 Asterism Big Dipper trong chòm sao Ursa Major. Asterism sao “Big Buck”. Asterism “The Horseman”: Alcor và Mizar
Sau khi các đường viền và các ngôi sao sáng nhất của chòm sao được nghiên cứu để nhận dạng tự động, bạn có thể bắt đầu tìm kiếm chòm sao Ursa Major trực tiếp trên bầu trời đầy sao.
Làm thế nào để tìm thấy một thùng lớn trên bầu trời?
Cách dễ nhất để tìm xô Big Dipper vào cuối mùa hè và mùa thu, khi vào buổi tối, nó nằm ở phía bắc của bầu trời. Phía bắc ở đâu, bạn hỏi? Nó là Phía thiên đường nơi mặt trời không bao giờ xảy ra! (Tất nhiên, trừ khi bạn sống bên ngoài Vòng Bắc Cực.) Hướng về phía bắc rất dễ tìm thấy vào một ngày trời trong: buổi trưa Mặt trời nằm ở phía nam, có nghĩa là phía bắc ở hướng ngược lại.
Vì vậy, vào mùa thu, Big Buck nằm ở phía bắc. Nó rất dễ tìm, bởi vì nó tương đối thấp trên bầu trời và ở vị trí nằm ngang thông thường của nó.
Vào buổi tối mùa thu, Big Buck ở phía bắc. Hoa văn: Stellarium
Vào mùa đông, đặc biệt là vào tháng một-tháng hai, vào buổi tối, cái xô bắt đầu nhấc lên, như thể đứng lên xử lý. Điều này không đáng ngạc nhiên. Nhớ lại rằng mỗi ngày tất cả các ngôi sao đều mô tả một vòng tròn quanh cực thế giới, do đó phản ánh sự quay của Trái đất quanh trục của nó. Nhưng mỗi năm, các ngôi sao tạo thêm một vòng tròn nữa, phản ánh chuyển động của Trái đất theo quỹ đạo quanh Mặt trời. Ursa Các ngôi sao chính cũng không ngoại lệ – chuyển từ điểm dưới cùng, xô trong nửa sau của mùa đông dường như đứng trên hai chân sau của nó. Vào thời điểm này vào buổi tối, nó nằm ở phía đông bắc.
Xô lớn vào buổi tối trên bầu trời mùa đông. Hoa văn: Stellarium
Vào đầu mùa xuân, Big Buck cuối cùng đã chiếm một vị trí thẳng đứng, và vào giữa mùa xuân đã được tìm thấy ở đỉnh cao của nó. Hơn nữa, nếu bạn đứng quay mặt về phía nam, thì cái xô bị lộn ngược! Có lẽ người mới đến là khó khăn nhất để tìm một cái xô vào mùa xuân.
Vào mùa xuân, Big Buck đang ở đỉnh cao. Nếu bạn nhìn vào nó, hướng về phía nam, thì cái xô sẽ xuất hiện lộn ngược. Hoa văn: Stellarium
Tuy nhiên, ở miền bắc nước Nga và ở vĩ độ vừa phải, xô cũng phân biệt kém trên bầu trời – do đêm trắng. Nhưng ở làn giữa và ở phía nam nước Nga, Big Buck hoàn toàn có thể nhìn thấy ở phía tây và – sau nửa đêm – ở phía tây bắc. Trong trường hợp này, hình vẽ bị nghiêng – cái xô nhìn xuống và tay cầm hướng lên.
Vị trí của xô Big Dipper trên bầu trời mùa hè. Hoa văn: Stellarium
Ursa Major trông như thế nào?
Khi tìm thấy Bắc Đẩu trên bầu trời, chúng tôi đồng thời xác định bức ảnh sáng nhất của chòm sao Ursa Major. Nhưng Ursa Major chiếm một diện tích lớn hơn nhiều trên bầu trời so với một cái xô!
Bạn sẽ ngạc nhiên, nhưng một bầu trời rộng lớn ngay dưới cái xô và bên phải của nó – tất cả đều thuộc về chòm sao này. Theo khu vực, Ursa Major đứng ở vị trí thứ ba trong số 88 chòm sao trên bầu trời, chỉ đứng sau chòm sao Hydra và Virgo.
Ursa Major là một chòm sao rất rộng lớn, chiếm diện tích lớn hơn nhiều trên bầu trời so với Big Buck. Trong hình này, các đường viền của Ursa Major được khoanh tròn bởi một đường đứt nét màu đỏ. Hoa văn: Stellarium
Big Dipper bao gồm 125 ngôi sao có thể nhìn thấy bằng mắt thường trên bầu trời tối và trong suốt. Trong bầu trời thành phố thông thường, ngoài những ngôi sao xô, bạn có thể tìm thấy hàng tá ngôi sao thuộc về Ursa Major.
Làm thế nào để tìm thấy những ngôi sao này? Nhìn kỹ vào nhóm lớn. Ở bên phải anh ta, bạn sẽ thấy thêm hai ngôi sao nằm gần như song song với các ngôi sao Dubhe và Merak. Đây là những ngôi sao 23 và ipsilon (υ) của Ursa Major. Xa hơn nữa là omicron (otta) Ursa Major.
Ở bên phải và bên dưới cái xô có một hình tam giác sắc nhọn được tạo thành từ theta (θ), kappa () và iota (ι) Ursa Các ngôi sao chính, và bên dưới cái xô có một hình tam giác khác rất giống với hình trước đó. Nó được hình thành bởi các ngôi sao lambda (λ), mu (μ) và psi (ψ) của Ursa Major.
Hai hình tam giác được mô tả tương tự như chân của một con vật – trước và sau. Trong trường hợp này, cái xô có nghĩa là thân của con gấu và tay cầm của cái xô – một cái đuôi dài và cong. (Trường hợp một con gấu có cái đuôi dài như vậy là một câu chuyện khác.) Cuối cùng, ngôi sao omicron là cái đầu, thậm chí có thể là mũi của con thú.
Đồng ý, trong hình này bạn đã có thể nhận ra con gấu!
Nếu chúng ta lấy tất cả các ngôi sao chính trong chòm sao Ursa Major, không chỉ các ngôi sao trong xô, thì chúng cùng nhau thực sự giống với một con vật bốn chân. Hình: Vũ trụ vĩ đại
Cuối cùng, hai ngôi sao nữa, nudes (ν) và xi (ξ) của Ursa Major được đặt bên dưới cái kia ở phía nam của chòm sao. Họ ở phía nam của phần còn lại đến nỗi ở vĩ độ Moscow, chẳng hạn, họ vượt ra ngoài đường chân trời khi Ursa Major nằm ở phía bắc.
Không có gì ngạc nhiên khi chòm sao Ursa Major được coi là chòm sao chính của bầu trời Nga. Đầu tiên, bản vẽ chính của anh ấy, Big Buck, không bao giờ vượt ra ngoài đường chân trời và có thể được quan sát bất cứ lúc nào trong năm. Kết quả là, nó phục vụ như một hướng dẫn tuyệt vời. Với sự giúp đỡ của nó, bạn có thể dễ dàng tìm thấy:
Sao Bắc cực và do đó điều hướng trong không gian,
Chòm sao Cassiopeia,
Chòm sao Sư tử, chòm sao chính của bầu trời mùa xuân,
Sao sáng Arcturus và Nhà nguyệnMột trong số đó tỏa sáng trên bầu trời mùa xuân hè và phần còn lại ngự trị vào mùa đông, cao chót vót trên các chòm sao mùa đông tráng lệ,
Chòm sao Sinh đôi và hai ngôi sao sáng nhất của anh ấy, Diễn viên và Ô nhiễm,
Ngôi sao Spica và chòm sao Trinh nữ trên bầu trời mùa xuân.
Ursa Major và Tìm kiếm Sao Bắc Đẩu
Trong thời cổ đại chòm sao hiểu một nhóm các ngôi sao sáng, đặc trưng cho sự sắp xếp lẫn nhau của chúng, tạo thành bất kỳ hình nào, nếu những ngôi sao này được kết nối về mặt tinh thần bằng các đường thẳng.
Bây giờ dưới chòm sao họ hiểu toàn bộ khu vực trên bầu trời trong một số ranh giới nhất định. Nói một cách đơn giản, tất cả các ngôi sao nằm trong một vòng tròn tưởng tượng, được vẽ để bao gồm các ngôi sao sáng nhất của nó, thuộc về chòm sao. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chúng ta nhìn thấy hình ảnh ngôi sao phẳng từ mặt đất, nhưng trên thực tế, một số ngôi sao đi vào chòm sao có thể nằm trong không gian xa hơn so với hàng xóm của chúng trong chòm sao so với các ngôi sao mà chúng ta nhìn thấy theo hướng hoàn toàn ngược lại trời ơi!
Các chòm sao của một con sư tử, ung thư … tất cả điều này nghe có vẻ rất đẹp, nhưng trên thực tế, để nhìn thấy thứ gì đó trong ánh đèn lấp lánh trên bầu trời tối là khá khó khăn. Vấn đề là chúng ta cần một điểm khởi đầu, và một điểm như vậy ở bán cầu bắc chắc chắn sẽ là Sao Bắc đẩu.
Tìm kiếm Sao Bắc không khó – với điều kiện bạn biết phía bắc ở đâu và bạn có thể tìm thấy Ursa Major trên bầu trời
Người ta thường chấp nhận rằng Sao Bắc Đẩu là ngôi sao sáng nhất có thể nhìn thấy nếu bạn nhìn lên bầu trời ngay trên đầu bạn. Tuy nhiên, đây chỉ là một huyền thoại. Trên thực tế, việc tìm kiếm Sao Bắc Đẩu phải bắt đầu theo một cách hoàn toàn khác. Vì vậy, trước hết, bạn cần tìm trên bầu trời chòm sao đáng chú ý nhất của bán cầu bắc Trái đất: Thiếu tá Ursa.
Trước hết, bạn cần biết ít nhất là khoảng phía bắc và phía nam. Để làm điều này, chỉ cần chú ý nơi Mặt trời xảy ra vào buổi trưa. Hướng này được gọi là phía nam, và ngược lại được gọi là phía bắc. Nếu chúng ta quay mặt về hướng bắc, phía đông sẽ ở bên phải và phía tây ở bên trái.
Biết được hình dạng của chòm sao Ursa Major và biết cách tìm thấy nó trên bầu trời, bất kể chúng ta ở đâu, chúng ta có thể tìm thấy Sao Bắc Đẩu từ đó và xác định các quốc gia trên thế giới từ đó.
Chòm sao Ursa Major (chúng ta thường gọi nó là Woz hoặc Chariot) bao gồm bảy ngôi sao sáng, ở vị trí của chúng giống như một cái nồi có tay cầm hoặc một cái muôi.
Vị trí của xô xô trên bầu trời không đổi. Cần phải nhớ rằng bầu trời xoay quanh Sao Bắc và do đó, vào những giờ khác nhau trong đêm và vào những thời điểm khác nhau trong năm, Ursa Major chiếm những vị trí khác nhau so với đường chân trời. Đôi khi cô ấy ở gần đường chân trời, và sau đó các ngôi sao của cô ấy ở trên bầu trời để “tay cầm” của “cái chảo” nhìn sang bên trái. Vào những thời điểm khác, chòm sao cao hơn trên bầu trời và các chảo pan bị nghiêng về phía chân trời. Nó cũng xảy ra rằng “chảo” bị đảo lộn (tại thời điểm đó nó ở phía bắc, gần như trên đầu).
Vì vậy, ngay khi chòm sao Ursa Major được tìm thấy, hãy chú ý đến hai ngôi sao cực đoan tạo thành bức tường phía trước của xô xô. Cố tình vẽ một đường thẳng xuyên qua chúng để nó đi từ đáy đến nắp nắp của xô, đếm năm phân đoạn miễn là khoảng cách giữa hai ngôi sao … và ngay lập tức nhận thấy ngôi sao tỏa sáng rực rỡ với ánh sáng vàng. Thưa quý vị – Tôi vội giới thiệu bạn. Những gì bạn nhìn thấy trước mặt là Sao Bắc đẩu.
Không phải là sáng nhất. Không phải là đáng chú ý nhất. Nhưng, điều quan trọng nhất đối với một người quan sát từ Trái đất.
Ngôi sao cực thuộc về chòm sao Tiểu Ursa, hình dạng của nó cũng giống như một cái xô, chỉ có kích thước nhỏ hơn, và cũng bị đảo lộn so với Ursa Major.
Sao Bắc Đẩu sáng hơn tất cả các ngôi sao khác của chòm sao này và nằm ở cuối “tay cầm của một cái xô nhỏ”. Nói một cách hình tượng, Ursa Minor dường như đang “treo” trên Sao Bắc Đẩu. Chòm sao gần Sao Bắc không bao giờ vào. Chúng có thể nhìn thấy vào mùa hè và mùa đông bất cứ lúc nào trong đêm.
Quan sát các chòm sao mùa hè
Một dải sáng bạc đi qua chòm sao Cassiopeia – Dải ngân hà. Theo bầu trời theo hướng của dải này về phía Ursa Minor, chúng ta sẽ tìm thấy chòm sao thiên ngađôi khi được gọi là Thánh giá, vì các ngôi sao sáng nhất của nó tương tự như con số này.
Dưới chòm sao Cygnus, cũng trong Dải Ngân hà, là chòm sao đại bàng với một ngôi sao trắng sáng mà người Ả Rập gọi là Bàn thờ. Từ hai chòm sao này, tạo thành một hình tam giác với chúng, theo hướng Ursa Major là một hình nhỏ Chòm sao Lyra với một ngôi sao màu xanh rất sáng Vega.
Tất cả ba chòm sao này được nhìn thấy rõ nhất vào mùa hè và mùa thu vào đầu buổi tối.
Một bức tranh tiêu biểu về bầu trời mùa hè cho bán cầu bắc của Trái đất: cả Dipper, sư tử, Bootes và vương miện phía Bắc
Quan sát các chòm sao mùa xuân
Nó rất thuận tiện để quan sát các chòm sao vào mùa xuân. Khởi động, Vương miện phương bắc và Sư tử. Có một ngôi sao màu vàng đỏ sáng trong chòm sao Bootes Arcturus. Chúng tôi sẽ tìm thấy nó nếu chúng tôi tiếp tục lùi dòng kết nối hai ngôi sao cuối cùng của tay cầm của nhóm xô xô của Ursa Major.
Gần Bootes, một chòm sao nhỏ mờ nhạt tạo thành thứ gì đó giống như vòng hoa. Đây là chòm sao của Vương miện phương Bắc.
Xa xa bên dưới, dưới Thiếu tá Ursa, là chòm sao hoàng đạo lớn Leo. Vị trí của các ngôi sao phía trước của nó giống như một cái liềm bằng bút, phần cuối của nó được hình thành bởi một ngôi sao sáng có tên Regulus (“Trái tim của một con sư tử”).
Quan sát các chòm sao mùa đông
Từ chòm sao Leo xa hơn về phía đông là những chòm sao có thể nhìn thấy vào mùa đông: Sinh đôi, Charioteer, Kim Ngưu, Chó nhỏ, Chó lớn và Orion.
Charioteer với một ngôi sao màu vàng sáng Nhà nguyện (dịch sang tiếng Nga – Dê) nằm trong Dải Ngân hà ở cùng khoảng cách với Cassiopeia với Thiên nga, chỉ ở hướng ngược lại. Bên cạnh đó là chòm sao hoàng đạo Kim Ngưu. Ngôi sao sáng nhất trong chòm sao này là Aldebara – có màu đỏ rực.
Xung quanh Aldebaran có nhiều ngôi sao mờ nhạt, cả một đám. Cụm sao này được gọi là Hyadami. Gần đó là một loạt các ngôi sao – Phế quản. Mọi người biết rõ cô ấy dưới cái tên Duck Nest hoặc Stozhar. Một người có thị lực bình thường nhìn thấy sáu ngôi sao trong đó, và những người có thị lực rất sắc bén nhìn thấy tới mười một.
Bên dưới chòm sao Kim Ngưu là chòm sao sáng nhất và đẹp nhất trong bầu trời mùa đông – Orion. Hình dạng của nó giống như một con điếc băng bó hoặc một hình người tráng. Vành đai của Orion tạo thành ba ngôi sao rực rỡ có cùng độ sáng. Họ cũng được gọi là Tam sư. Ở góc trên bên trái của chòm sao là một ngôi sao đỏ rất sáng Trầuvà ở góc dưới bên phải là một ngôi sao trắng rất sáng khác, Thanh ngang.
Bên dưới và bên trái của Orion là chòm sao Canis Major, có ngôi sao chính, được đặt tên Sirius sáng hơn tất cả các ngôi sao khác trên bầu trời. Vào những đêm mùa đông băng giá, cô có thể nhìn thấy ngay ở phía nam, thấp phía trên đường chân trời và chơi đùa, lấp lánh với tất cả các màu sắc của cầu vồng. Trong số các hành tinh, chỉ có Sao Mộc, Sao Kim và đôi khi cả Sao Hỏa sáng hơn Sirius.
Gần Kim Ngưu ở phía bên kia dải Ngân hà là chòm sao Song Tử với những ngôi sao sáng Diễn viên và Ô nhiễmvà bên dưới nó là chòm sao Canis nhỏ, chỉ có hai ngôi sao sáng, trong đó ngôi sao chính mang tên Procyon.
Các chòm sao còn lại, mặc dù quan trọng, bao gồm các ngôi sao yếu hơn và ít dễ thấy hơn khi bạn lần đầu tiên nghiên cứu bầu trời đầy sao, do đó, việc tìm kiếm chúng khó khăn hơn. Những người quan tâm có thể tìm thấy chúng bằng cách sử dụng bản đồ sao.